Beyin cerrahisi, beyin, omurilik ve periferik sinir sistemi bozukluklarının tanı ve tedavisinde uzmanlaşmış bir cerrahi disiplin olup, bu alanda çalışan hekimlere nörocerrah ya da nöroşirürjiyen denir. Nörocerrahi, tıpta en fazla dikkat ve deneyim gerektiren cerrahi dallardan biri olarak kabul edilir. Ameliyatlar genellikle 4-15 saat arasında sürer ve nörocerrahların sayısı oldukça sınırlıdır. Bu nedenle nörocerrahlar, tıbbi alanda en yüksek ücret alan uzmanlar arasında yer alır.

Boyun fıtığı, beyin ve sinir cerrahisi pratiğinde en sık karşılaşılan hastalıklardan biridir. Boyunda 7 tane omur ve bu omurların arasında diskler bulunur. İki omuru birbiriyle birleştiren iki tane küçük eklem vardır. Disk ve faset eklemler boynun hareket etmesini sağlar. Bu yapılar sayesinde boyun istenilen yöne doğru hareket ettirilebilir. Boyunda oluşan ağrılar günlük yaşamı olumsuz etkileyen ve halk arasında sıkça karşılaşılan sorunlardandır. Uzun saatler bilgisayar başında oturan kişilerde boyun ağrısı ve boyun fıtığına sık rastlanır. Travma, boynun yanlış kullanımı ve bazı meslek gruplarında boyun ağrısı gelişme olasılığı daha yüksektir. Yaşın ilerlemesiyle birlikte omurlar arasında bulunan disklerin iç kısmındaki su miktarında azalma olabilir. Bu durumda disk görevini tam olarak yerine getiremez ve diskin dış tabakasında bozulma başlar. Yırtılmalar ilerlediğinde diskin iç kısmı yırtıktan dışarı çıkar ve omurilik ile kollara ulaşan sinirlere baskı yapar. Bu durum boyun fıtığı olarak tanımlanır. Tanı konulduktan sonra cerrahi ilk tercih değildir. Dinlenme, ağrı kesici tedavisi ve boyunluk kullanımı gibi tedavi seçenekleri uygulanır. Bu tedavilere rağmen düzelme sağlanamazsa cerrahiye başvurulabilir.

Bel fıtığı, beyin cerrahi hastalıkları arasında yer alan ve toplumda çok sık karşılaşılan bir hastalık türüdür. Omurganın esnekliğini sağlayan birçok kemik bulunur. Bu kemiklerin arasında diskler vardır. Daire şeklinde olan diskler omur arasında yastık görevi yapar. Disklerin orta kısmı oldukça güçlüdür. Yastık görevi gören ve omurganın esnekliğini sağlayan disklerde kayma oluştuğunda bel fıtığı ortaya çıkar. Kayan disk, omurilik içinden geçen ve vücudun farklı noktalarına beyinden gelen sinyalleri ileten sinirlere baskı yapar. Yaşanan baskı hastada ciddi ağrılara sebep olur. Bel fıtığı tedavisinde önce boyun fıtığında olduğu gibi egzersiz, ilaç tedavisi ve aşırı kilolularda kilo kontrolü gibi tedaviler uygulanır. Eğer bu tedavilerden sonuç alınamazsa cerrahiye başvurulur.

Beyin anevrizması, halk arasında beyin baloncuğu olarak bilinir. Beyinde bulunan damarların birinin duvarında güçsüzlük nedeniyle damarda genişleme ve baloncuk meydana gelir. Bu baloncuk patladığında hastada hayati tehlike oluşur. Anevrizma yırtılmadığı sürece herhangi bir belirti göstermeyebilir. Eğer anevrizma yırtılırsa çift görme, baş ağrısı, denge kaybı, konuşma güçlüğü, yüzün bir bölümünde güç kaybı ve göz çevresinde ağrı gibi şikayetler yaşanır. Beyin anevrizmasında öncelikli olarak yakın takip çok önemlidir. Yırtılma ya da patlamaya karşı hasta yakından izlenir. Eğer yırtılma riski azsa cerrahiye gerek duyulmaz. Takip ile birlikte tansiyon düşürücü ilaçlar ve beslenme programı önerilebilir. Baloncuğun çapını azaltmak için klips uygulaması yapılabilir. Klips, baloncuğun boyutunu küçülterek damarın iyileşmesine olanak sağlar. Eğer beyin anevrizması çok büyükse klips uygulamasına ihtiyaç duyulabilir. Cerrahi sırasında bazen bacaktan damar alınarak bypass yapılabilir. Bunun haricinde sarmal uygulaması da yapılabilir. Cerrahide beyin anevrizmasının bulunduğu yere ulaşarak anevrizmanın içi sarmallarla sarılır. Baloncuğun içine daha fazla kan gitmesi ve baloncuğun büyüyüp yırtılması bu uygulama ile engellenebilir.

Beyin cerrahi hastalıkları, beyin ve sinir sisteminin karmaşık yapısına yönelik geniş bir yelpazede tedavi seçenekleri sunar. Boyun fıtığı, bel fıtığı ve beyin anevrizması gibi hastalıklar, modern tıbbın sağladığı teknikler ve uzmanlıkla başarılı bir şekilde yönetilebilir. Cerrahi müdahale gerektiren durumlarda, detaylı bir değerlendirme ve uygun tedavi planlaması hastaların yaşam kalitesini artırabilir.